قانون مالیاتهای مستقیم
ماده 186- صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی و پروانه کسب یا کار اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف مراجع صلاحیت­دار منوط به ارائه گواهی از اداره امور مالیاتی ذیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی­شده می‌باشد و در صورت عدم رعایت این حکم مسئولان امر نسبت به پرداخت‌ مالیات­های مزبور با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.
تبصره 2- به سازمان امور مالیاتی کشور اجازه داده می‌شود مبلغی معادل یک در هزار درآمد مشمول مالیات قطعی شده صاحبان درآمد مشاغل را ‌وصول و در حساب مخصوص در خزانه منظور نموده تا در حدود اعتبارات مصوب بودجه سالانه به تشکل‌های صنفی و مجامع حرفه‌ای که در امر‌تشخیص و وصول مالیات همکاری می‌نمایند پرداخت نماید. وجوه پرداختی به استناد این ماده از شمول مالیات و کلیه مقررات مغایر مستثنی است.
تبصره 3- سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است، اسامی مدیران موسسات و شرکتهایی که بدهی مالیاتی اعم از مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده دارند و همچنین اسامی هر یک از مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره موسسات و شرکتها که به علت صدور اسناد (صورتحساب) مبتنی بر انجام معاملات غیرواقعی در نظام اقتصادی از جمله امور مالی و مالیاتی کشور محکومیت قطعی یافته‌اند را به همراه مشخصات آنان به اداره ثبت شرکتها اعلام کند.
اداره مذکور موظف است ثبت شرکت یا موسسه به نام این اشخاص و همچنین ثبت عضویت آنها در هیأت مدیره آن شرکت و سایر شرکتها و موسسات را برای بدهکاران مالیاتی منوط به تعیین تکلیف و اخذ مفاصاحساب مالیاتی از سازمان امور مالیاتی کشور کند.
در تخلف صدور اسناد (صورتحساب) مبتنی بر انجام معاملات غیرواقعی مندرج در این ماده نیز اداره ثبت شرکتها موظف است از انجام ثبت شرکت یا موسسه به نام اشخاص یادشده و همچنین ثبت عضویت آنها در هیأت‌ مدیره آن شرکت و سایر شرکتها و موسسات به مدت سه‌سال خودداری کند.
تبصره4- سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است فهرست اشخاص حقوقی را که طی پنج‌سال فاقد فعالیت تلقی می‌شوند به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام کند. سازمان مذکور مکلف است از تاریخ اعلام سازمان امور مالیاتی کشور ثبت هر گونه تغییرات در مورد این اشخاص را منوط به أخذ مفاصاحساب مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور کند.
ترتیبات صدور گواهی موضوع ماده 186 قانون مالیاتهای مستقیم شماره: 200/98/31 تاریخ: 1398/04/05
برمبنای اختیارات حاصل از تبصره (1) ماده (219) قانون مالیات‌های مستقیم و در راستای تسهیل و تسریع فرآیند صدور گواهی موضوع ماده 186 قانون مالیات‌های مستقیم (که در بخشنامه از آن با عنوان گواهی مالیاتی نام برده می‌شود)، بهره برداری بهینه از سامانه الکترونیکی مربوط و ساماندهی ارتباط ادارات امور مالیاتی با اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی (که در این بخشنامه از آنها با عنوان اتاق بازرگانی نام برده می‌شود) اتاق‌های تعاون و اتاق‌های اصناف، ترتیبات اجرایی زیر برای صدور گواهی مالیاتی مقرر می‌گردد:
1. فرآیند صدور گواهی مالیاتی برای متقاضیان صدور یا تمدید یا تجدید کارت بازرگانی از تاریخ 1395/08/01 در سراسر کشور به صورت الکترونیکی انجام می‌پذیرد. در مورد متقاضیان دریافت پروانه کسب یا کار از اتاق‌های اصناف نیز فرآیند مذکور از تاریخ 1398/04/01 در سراسر کشور صرفا از طریق سامانه الکترونیکی مربوط، انجام می‌گیرد. لذا نظر به آنکه تمامی مراحل کار اعم از دریافت درخواست/ استعلام تهیه گزارش مالیاتی مربوط، تهیه و ارسال پاسخ به مرجع ذیربط، به صورت الکترونیکی انجام میشود، چنانچه این مراجع جهت انجام استعلام اقدام ننماید، مشمول مسئولیت تضامنی موضوع صدر ماده 186 قانون مالیات‌های مستقیم خواهند شد.
2. صدور گواهی مالیاتی منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده است. بدهی مالیاتی قطعی قابل وصول برای صدور گواهی، عبارت است از مالیاتی که تا تاریخ صدور پاسخ استعلام توسط واحد مالیاتی، حسب مورد در اجرای تبصره ماده 29 آیین اجرایی موضوع ماده 219، تبصره 2 ماده 210، تبصره ماده 100 یا مواد 238،239،247 و 257 قانون مالیات‌های مستقیم به قطعیت رسیده باشد. این بدهی‌ها موارد زیر را در بر می‌گیرد:
2-1-در مورد اشخاص حقوقی، تمامی بدهی‌های مالیاتی قطعی مربوط به پرونده مالیاتی شخص حقوقی شامل بدهیهای مربوط به مالیات بر درآمد شخص حقوقی، مالیات‌های تکلیفی و حقوق، مالیات حق تمبر و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قوانین مالیات‌های مستقیم.
2-2- در مورد صاحبان مشاغل، تمامی پرونده‌های مالیاتی مودی در منبع مالیات بر درآمد مشاغل (موضوع فصل چهارم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم) باید مورد بررسی قرار گیرد. برای این اشخاص نیز مقصود از بدهی‌های مالیاتی قطعی شده، تمامی بدهی‌های مالیاتی قطعی شده مربوط به پرونده‌های مالیاتی مذکور شامل بدهی‌های مربوط به مالیات بر درآمد و حسب مورد، مالیات‌های تکلیفی، حقوق و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم است.
تبصره (1): بدهی مالیاتی اشخاص ثالث در محلی که متقاضی، به نشانی آن، درخواست صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی/ پروانه کسب یا کار نموده است (به جز در صورت وجود مسئولیت بر اساس مقررات ماده 182 قانون مالیات‌های مستقیم) مانع صدور گواهی مالیاتی برای متقاضی نخواهد بود.
تبصره (2): آن بخش از مالیات مودی که در جریان رسیدگی و تشخیص باشد یا در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی یا تجدید نظر مطرح بوده و به مرحله قطعیت نرسیده باشد، مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود.
تبصره (3): در مواردی که مودی از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری شکایت نماید، چنانچه رای مورد شکایت، از طرف این مرجع، نقض شده باشد، بدهی مالیاتی تا زمان صدور رای هیات موضوع ماده 257 قانون مالیات‌های مستقیم (هیات هم عرض) قطعی شده تلقی نشده و مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود.
3. دریافت استعلام‌های مربوط به تمامی اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) وحقوقی در سامانه صدور گواهی، منوط به اقدام آنان جهت تشکیل پرونده و طی مراحل ثبت نام تا مرحله 44 می‌باشد.
4. در مورد اشخاص حقیقی متقاضی دریافت کارت بازرگانی، دریافت استعلام الکترونیکی، منوط به تشکیل پرونده مالیاتی با عنوان بازرگان است. اشخاص حقیقی متقاضی کارت بازرگانی که پیش از این با عناوینی غیر از بازرگان، ثبت نام نموده اند نیز می‌بایست با رعایت ترتیبات زیر، ثبت نام خود را با عنوان بازرگان تکمیل نمایند:
4-1 - چنانچه متقاضی با نشانی یکی از محل‌های کسبی فعلی خود که برای آن دارای پرونده مالیاتی است، درخواست کارت بازرگانی نماید درصورتی که عنوان شغلی وی پس از این صرفا بازرگان باشد، می‌بایست ثبت نام فعلی خود را به بازرگان تغییر دهد. چنانچه مودی با حفظ فعالیت شغلی فعلی خود، قصد فعالیت با عنوان بازرگان را نیز دارد، می‌بایست عنوان بازرگان را نیز به ثبت نام فعلی خود اضافه نماید،در هر حالت، برای ایجاد امکان استعلام اتاق بازرگانی، ثتب نام با عنوان بازرگان می‌بایست تا مرحله 44 تکمیل شده باشد.
4-2- در مشارکت‌های مدنی چنانچه یکی از شرکا درخواست دریافت کارت بازرگانی به نشانی همان محل مشارکت را داشته باشد، می‌بایست در همان نشانی، نسبت به تشکیل پرونده و ثبت نام انفرادی جدید به عنوان بازرگان اقدام و این ثبت نام جدید را تا مرحله 44 تکمیل نماید.
5- برای آن دسته از مودیان که ثبت نام آنها در مرحله 44 قرار دارد، در هنگام رسیدگی به استعلام‌های انجام شده، اداره امور مالیاتی ذیربط می‌بایست پیش از تهیه گزارش مربوط در سامانه صدور گواهی، طبق مقررات مربوط به نسبت به صحت سنجی اطلاعات ثبت نام مودی اقدام و نتیجه را در سامانه ثبت نام وارد نماید. چنانچه مودی برای یک محل دارای بیش از یک مجوز فعالیت باشد، برای رسیدن به مرحله 45 ثبت نام، می‌بایست تمامی مجوزهای کسب و کار خود را در مرحله ثبت نام مشخص نموده باشد.
6- در موارد ذیل، اداره امور مالیاتی می‌بایست حداکثر ظرف سه (3) روز کاری از تاریخ وصول استعلام، مراتب عدم امکان صدور گواهی را در چارچوب فرم مربوط و با ذکر مصادیق زیر حسب مورد به مرجع استعلام کننده اعلام نماید:
6-1- مودی دارای بدهی مالیاتی قطعی شده موضوع بند دو (2) این بخشنامه بوده و نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت آن و یا حسب مورد، مطابق بند هشت (8) این بخشنامه اقدام ننموده باشد.
6-2- برای مودیان موضوع بند پنج (5) این بخشنامه، براساس اعلام اداره امور مالیاتی ذیربط، صحت اطلاعات در سامانه ثبت نام قابل تایید نبوده و در نتیجه ثبت نام مودی تا مرحله 45 تکمیل نشده باشد.
6-3- عدم صحت اطلاعات هویتی یا نشانی ارسالی از سوی مودی برای اداره امور مالیاتی ذیربط محرز گردد.
7- از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، مهلت پاسخگویی به درخواست/ استعلامها حداکثر 10 روز از تاریخ ثبت آن در سامانه مربوط می‌باشد. این مهلت در صورت درخواست مودی یا واحد مالیاتی و تایید رییس اداره امور مالیاتی ذیربط، حداکثر تا 15 روز قابل افرایش است. اهمال ماموران مالیاتی در پاسخگویی به استعلامهای دریافتی در مهلت تعیین شده که موجب تضییع حقوق دولت و یا مودیان مالیاتی شود، در صورت احراز، تخلف محسوب شده و توسط دادستانی انتظامی مالیاتی مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.
8- چنانچه مالیات به قطعیت رسیده باشد، لیکن مودی ظرف مهلت مقرر نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی شکایت نموده و پرونده در شورای عالی مالیای در دست رسیدگی باشد، اداره امورمالیاتی می‌بایست، پس از وصول یا تقسیط مالیات قطعی مورد قبول مودی و اخذ تضمین معتبر نسبت به آن قسمت از مبلغ مالیات قطعی که مورد شکایت می‌باشد (با رعایت مقررات ماده 259 قانون مالیات‌های مستقیم) گواهی مالیاتی را به صورت الکترونیکی صادر نماید.
9- حق تمبر صدور یا تجدید یا تمدید پروانه کسب یا کار یا کارت بازرگانی، به صورت الکترونیکی پرداخت می‌شود. لذا نیازی به حضور در اداره امور مالیاتی برای پرداخت حق تمبر نمی‌باشد.
10- در صورت استعلام مراجع ذیصلاح درخصوص ابطال پروانه کسب یا کار و یا کارت بازرگانی نیز، اداره امورمالیاتی ذیربط می‌بایست نسبت به ارائه پاسخ اقدام نماید.
11- اعتبار گواهی الکترونیکی صادره در اجرای ترتیبات این بخشنامه، به مدت سه ماه از تاریخ صدور آن می‌باشد.
12- ترتیبات مقرر در این بخشنامه برای پاسخ به استعلام تمامی مراجع صدور/ تمدید/ تجدید پروانه کسب یا کار در اجرای ماده 186 قانون مالیات‌های مستقیم لازم الاجرا است. لیکن، الزام مربوط به بهره گیری از سامانه الکترونیکی برای ارسال استعلام و دریافت پاسخ، در حال حاضر برای مراجع مصرح در بند (1) الزامی می‌باشد. این الزام در مورد سایر مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی و دیگر مراجع قانونی صادر کننده پروانه و مجوز کسب یا کار، به تدریج و حسب گسترش دامنه استقرار سامانه الکترونیکی، اعلام خواهدشد.
امیدعلی پارسا - رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور