تفاوت معافیت مالیاتی، نرخ صفر مالیاتی، مشوق مالیاتی، تخفیف، بخشودگی، عدم شمول، غیرمشمول
برگرفته از کتاب گنجینه مالیات (1)
مؤلف: رضا ناجی مدیر ناجی تکس
سوال:تفاوت معافیت مالیاتی، نرخ صفر مالیاتی، مشوق مالیاتی، تخفیف، بخشودگی، عدم شمول، غیرمشمول در چیست؟
پاسخ :
معافیت مالیاتی و نرخ صفر مالیاتی:
در قانون بسیاری از معافیتهای مالیاتی که بیان شده در واقع معافیت با نرخ صفر است به این معنا که کلیه تکالیف مالیاتی (مانند ارسال اظهارنامه، ارائه دفاتر و اسناد و مدارک) که بر عهده شماست باید انجام دهید تا به جای اینکه سود شما در نرخهای مالیاتی 25،20،15 درصد ضرب شود در عدد صفر ضرب شده و مالیات شما نهایتاً صفر گردد. دقت کنید که کلیه تکالیف قانونی را باید انجام دهید که معاف از مالیات شوید.
اما برخی معافیتهای مالیاتی بدون انجام تکالیف قانونی خاصی به مودیان مالیاتی گروههای ذیل تعلق میگیرد:
• معافیت فعالیتهای کشاورزی و دامداری
• معافیت سود و جوایز بانکی
• معافیت دریافتیهای 1.آستانهای مقدس و موقوفات، مساجد و بقاع متبرکه 2.هلال احمر 3. صندوقهای بیمه و بازنشستگی 4.مدارس علوم اسلامی 5. نهادهای انقلاب اسلامی 6. درآمد صندوق عمران موقوفات کشور 7. وجوه بریّه ولی فقیه، خمس و زکات
دقت کنید برای معافیت مالیاتی این موارد، دریافت کننده این وجوه هیچگونه تکالیف مالیاتی نخواهد داشت.
عدم شمول و غیرمشمول:
معمولاً در قوانین زمانی که از عدم مشمول، عدم شمول، مشمول مالیات نمیباشد، غیرمشمول است، استفاده میشود به این معناست که یا کلاً از شمول مالیات خارج است و اساساً نیاز به تشکیل پرونده و بررسی مالیاتی و صدور مفاصاحساب مالیاتی وجود ندارد و یا در صورتی که پرونده مالیاتی برای این موارد تشکیل شده نسبت به عدم مشمولیت آن اظهار نظر خواهد گردید.
مشوق مالیاتی:
معمولاً در قانون مالیاتهای مستقیم از اصطلاح مشوق زمانی استفاده شده است که قانون گذار بخواهد معافیتی را با شرایطی خاص تمدید کند؛ در واقع معافیتی که قبلاً داده شده تا زمانی ادامه دار خواهد بود که شرایط موردنظر قانون گذار وجود داشته باشد؛ مانند افزایش معافیت شرکتهای تولیدی در صورت افزایش درصدی از نیروی کار
تخفیف مالیاتی:
تخفیف در قانون مالیاتهای مستقیم معمولاً به نرخ مالیات اصابت میکند. برای مثال سود شما در سال 1398 یک میلیارد و در سال 1399 دومیلیارد تومان بوده است و شما عیناً سود مذکور را در اظهارنامههای مالیاتی هر دو سال اعلام نموده اید؛ در این صورت به دلیل افزایش ابراز سود در سال 1399 نسبت به سال 1398 مشمول تخفیف در نرخ مالیاتی خواهید شد.
بدین شکل که مالیات شما به جای اینکه در ضریبهای 25،15،10 درصد ضرب شود با 5 درصد کاهش در نرخهای فوق و در ضریبهای 20،15،10 درصد ضرب میشود که مبلغ قابل توجهی از مالیات شما را کاهش میدهد. البته تخفیف مذکور دو شرط دارد: شرط اول اینکه مالیات سال گذشته خود را تسویه کرده باشید و شرط دوم اینکه اظهارنامه مالیاتی خودتان را در موعد مقرر به سازمان مالیاتی ارسال نمایید.
بخشودگی:
عنوان بخشودگی بیشتر در جرائم مالیاتی استفاده میشود؛ اما برای اصل مالیات، مهمترین بخشودگیهای مالیاتی به قرار ذیل میباشند:
1. حوادث و سوانح از قبیل زلزله، سیل، آتشسوزی، بروز آفات و خشک سالی و طوفان و اتفاقات غیر مترقبه دیگر است. در صورتی که اشخاص بیش از ۵۰% اموال خود را در اثر حوادث مذکور از دست دهند و قادر به پرداخت بدهیهای مالیاتی خود نباشند؛ با تصویب هیأت وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتی آنها بخشوده یا تقسیط طولانی خواهد شد.
2. بخشودگی ده درصد (۱۰ %) از مالیات ابرازی عملکرد مؤدیانی که توسط سازمان امور مالیاتی ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش و تجهیزات مشابه شدهاند. (مشروط به رعایت آییننامه اجرائی مربوط، برای مدت دو سال اول بخشوده میشود.)
3. بخشودگی بدهیهای مالیاتی قبل از سال 1381 تا سقف 4 میلیون تومان