عدم قبول اعتبار ارزش افزوده توسط اداره مالیاتی
برگرفته از کتاب گنجینه مالیات (1)
مؤلف: رضا ناجی مدیر ناجی تکس
سوال: آیا اداره مالیات میتواند اعتبارات ارزش افزوده مرا قبول نکند؟
پاسخ مختصر:
موارد مهمی که در مورد پذیرش اعتبار مالیاتی در قوانین و مقررات وجود دارد به شرح ذیل است:
1. تعریف اعتبار مالیاتی: مالیات و عوارضی که مؤدی بابت خرید کالا (اعم از نهاده و کالای نهائی) یا خدمت به موجب این قانون پرداخت کرده است.
2. مالیاتهایی که مودیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیتهای اقتصادی خود به استناد صورتحسابهای صادره موضوع این قانون پرداخت نموده اند، حسب مورد از مالیاتهای وصول شده توسط آنها کسر ویا به آنها مسترد میگردد.
3. در صورتی که مودیان مشمول حکم این ماده در هر دوره مالیاتی اضافه پرداختی داشته باشند، مالیات اضافه پرداخت شده به حساب مالیات دورههای بعد مودیان منظور خواهد شد ودر صورت تقاضای مودیان، اضافه مالیات پرداخت شده از محل وصولیهای جاری درآمد مربوط، مسترد خواهد شد.
4. در صورتی که مودیان به عرضه کالا یا خدمت معاف از مالیات موضوع این قانون اشتغال داشته باشند ویا طبق مقررات این قانون مشمول مالیات نباشند، مالیاتهای پرداخت شده بابت خرید کالا یا خدمت تا این مرحله قابل استرداد نمیباشد.
5. در صورتی که مودیان به عرضه توأم کالاها یا خدمات مشمول مالیات ومعاف از مالیات اشتغال داشته باشند، صرفا مالیاتهای پرداخت شده مربوط به کالاها یا خدمات مشمول مالیات در حساب مالیاتی مودی منظور خواهد شد.
6. آن قسمت از مالیاتهای ارزش افزوده پرداختی مودیان که طبق مقررات این قانون قابل کسر از مالیاتهای وصول شده یا قابل استرداد نیست، جزء هزینههای قابل قبول موضوع قانون مالیاتهای مستقیم محسوب میشود.
7. در صورتی که جمع اعتبار مالیاتی مؤدی در هر دوره مالیاتی بیشتر از مالیات و عوارض فروش وی باشد، سازمان موظف است مبلغ مازاد را به دوره و یا دورههای بعد منتقل نماید. در صورتی که مؤدی درخواست کند که مازاد مزبور به وی مسترد گردد، سازمان موظف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ ثبت درخواست، نسبت به استرداد مابهالتفاوت مذکور از محل وصولیهای جاری اقدام نماید، در غیر این صورت، مشمول خسارتی به میزان دودرصد(۲%) در ماه از تاریخ ثبت درخواست نسبت به مبلغ قابل استرداد و مدت تاخیر میباشد که توسط سازمان و از محل وصولیهای جاری پرداخت میگردد.
8. مالیاتهایی که در موقع خرید کالاها وخدمات توسط شهرداریها ودهیاریها برای انجام وظایف وخدمات قانونی پرداخت میگردد، طبق مقررات این قانون قابل تهاتر ویا استرداد خواهد بود.
9. پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان مستلزم مشمولیت آنان در نظام مالیات بر ارزش افزوده، ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده،داشتن گواهینامه ثبت نام و احراز اصالت معامله از طریق کنترل صورتحساب، اسناد پرداخت بهای کالاها و خدمات و مالیات و عوارض ارزش افزوده، اخذ تأییدیه، شناسایی فروشنده، کنترل اسناد حمل، رسید انبار و… حسب مورد ( با در نظر گرفتن روش کار مودی که تابع تشریفات و طی مراحل خاص خود میباشد ) خواهد بود و صرف داشتن گواهینامه ثبت نام و عدم درج نام مودی( فروشنده) در فهرست «مودیان ثبتنامشده فاقد اعتبار مالیاتی» در زمان انجام معامله،شرط کافی برای احراز اصالت معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نخواهد بود.
10. در صورتیکه با انجام رسیدگیهای لازم، تحقق و واقعی بودن معامله از فروشنده مندرج در صورتحساب احراز گردد، صرف نقص اطلاعات صورتحساب از جمله عدم درج کد پستی و سایر موارد مشابه موجبی برای عدم پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان در نظام مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود.
11. صرف عدم درج نام مودی (فروشنده) در فهرست مودیان ثبت نام شده فاقد اعتبار مالیاتی در زمان انجام معامله، شرط کافی برای احراز اصالت معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نمیباشد.
12. در صورتی که با رعایت الزامات قانونی و بخشنامههای صادره، اصالت و تحقق معامله با ذینفع مندرج در صورتحساب خرید احراز نگردد، ادارات امور مالیاتی باید عدم احراز اصالت و تحقق معامله را در گزارش رسیدگی خود به عنوان دلیل عدم پذیرش اعتبار مالیاتی قید و مستند نموده و از عدم پذیرش اعتبار مالیاتی صرفا به دلیل درج نام مودی (فروشنده) در فهرست مودیان فاقد اعتبار اجتناب نمایند.
قانون موقت مالیات بر ارزش افزوه مصوب 1387
ماده 17- مالیاتهایی که مودیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیتهای اقتصادی خود به استناد صورتحسابهای صادره موضوع این قانون پرداخت نموده اند، حسب مورد از مالیاتهای وصول شده توسط آنها کسر ویا به آنها مسترد میگردد.
ماشین آلات وتجهیزات خطوط تولید نیز از جمله کالای مورد استفاده برای فعالیتهای اقتصادی مودی محسوب میگردد.
تبصره1- در صورتی که مودیان مشمول حکم این ماده در هر دوره مالیاتی اضافه پرداختی داشته باشند، مالیات اضافه پرداخت شده به حساب مالیات دورههای بعد مودیان منظور خواهد شد ودر صورت تقاضای مودیان، اضافه مالیات پرداخت شده از محل وصولیهای جاری درآمد مربوط، مسترد خواهد شد.
تبصره 2- در صورتی که مودیان به عرضه کالا یا خدمت معاف از مالیات موضوع این قانون اشتغال داشته باشند ویا طبق مقررات این قانون مشمول مالیات نباشند، مالیاتهای پرداخت شده بابت خرید کالا یا خدمت تا این مرحله قابل استرداد نمیباشد.
تبصره 3- در صورتی که مودیان به عرضه توأم کالاها یا خدمات مشمول مالیات ومعاف از مالیات اشتغال داشته باشند، صرفا مالیاتهای پرداخت شده مربوط به کالاها یا خدمات مشمول مالیات در حساب مالیاتی مودی منظور خواهد شد.
تبصره 4- مالیات بر ارزش افزوده وعوارض پرداختی مودیان بابت کالاهای خاص موضوع تبصره ماده (16) وبندهای (ب)، (ج) و(د) ماده (38) این قانون، صرفا در مراحل واردات، تولید وتوزیع مجدد آن کالاها توسط واردکنندگان، تولید کنندگان وتوزیع کنندگان آن، قابل کسر از مالیاتهای وصول شده ویا قابل استرداد به آنها خواهد بود.
تبصره 5- آن قسمت از مالیاتهای ارزش افزوده پرداختی مودیان که طبق مقررات این قانون قابل کسر از مالیاتهای وصول شده یا قابل استرداد نیست، جزء هزینههای قابل قبول موضوع قانون مالیاتهای مستقیم محسوب میشود.
تبصره 6- مبالغ اضافه دریافتی از مودیان بابت مالیات موضوع این قانون، در صورتی که ظرف سه ماه از تاریخ درخواست مودی مسترد نشود، مشمول خسارتی به میزان دو درصد (2%) در ماه نسبت به مبلغ مورد استرداد ومدت تأخیر خواهد بود.
تبصره 7- مالیاتهایی که در موقع خرید کالاها وخدمات توسط شهرداریها ودهیاریها برای انجام وظایف وخدمات قانونی پرداخت میگردد، طبق مقررات این قانون قابل تهاتر ویا استرداد خواهد بود.
ماده 21- مودیان مالیاتی مکلفند، اظهارنامه هر دوره مالیاتی را طبق نمونه ودستورالعملی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین واعلام میشود، حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضاء هر دوره، به ترتیب مقرر تسلیم ومالیات متعلق به دوره را پس از کسر مالیاتهایی که طبق مقررات این قانون پرداخت کرده اند وقابل کسر میباشد، در مهلت مقرر مذکور، به حسابی که توسط وزارت امور اقتصادی ودارایی (خزانه داری کل کشور) تعیین وتوسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام میگردد، واریز نمایند.
قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400
فصل اول قانون مالیات بر ارزش افزوده – تعاریف و کلیات - ماده۱- مفاهیم و اصطلاحات زیر، در این قانون، دارای تعاریف مشروحه ذیل میباشند:
د- اعتبار مالیاتی: مالیات و عوارضی که مؤدی بابت خرید کالا (اعم از نهاده و کالای نهائی) یا خدمت به موجب این قانون پرداخت کرده است.
ماده۴- مؤدی مکلف است حداکثر تا پایان ماهِ پس از انقضای هر دوره مالیاتی، کل مالیات و عوارضی را که طی آن دوره به فروش کالا و یا ارائه خدمات توسط وی تعلق گرفته است، با رعایت تبصره (۲) این مادهو پس از کسر اعتبار مالیاتی خود، به ترتیبی که سازمان مقرر میکند، پرداخت نماید.
ماده۸- مالیات و عوارضی که مؤدیان برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز برای انجام فعالیتهای اقتصادی خود پرداخت میکنند، به عنوان اعتبار مالیاتی آنان منظور شده و از مالیات و عوارض فروش آنها کسر میشود. در صورتی که جمع اعتبار مالیاتی مؤدی در هر دوره مالیاتی بیشتر از مالیات و عوارض فروش وی باشد، سازمان موظف است مبلغ مازاد را به دوره و یا دورههای بعد منتقل نماید. در صورتی که مؤدی درخواست کند که مازاد مزبور به وی مسترد گردد، سازمان موظف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ ثبت درخواست، نسبت به استرداد مابهالتفاوت مذکور از محل وصولیهای جاری اقدام نماید، در غیر این صورت، مشمول خسارتی به میزان دودرصد(۲%) در ماه از تاریخ ثبت درخواست نسبت به مبلغ قابل استرداد و مدت تاخیر میباشد که توسط سازمان و از محل وصولیهای جاری پرداخت میگردد. متخلفین از اجرای این حکم با درخواست مؤدی و رای هیات رسیدگی به تخلفات اداری به مجازات بند «د» ماده(۹) قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب۱۳۷۲/۹/۷محکوم میشوند.
نحوه رسیدگی و پذیرش مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی مودیان به عنوان اعتبار مالیاتی شماره: 43/95/260 تاریخ: 12/7/1395
پیرو بخشنامه شماره 934/14225/م مورخ 24/1/1392 که به موجب رأی هیأت تخصصی اقتصادی، مالی و اصناف دیوان عدالت اداری، موضوع دادنامه شماره 93127/اق/42 مورخ 29/2/1394 درخواست ابطال آن رد و مراتب طی بخشنامه شماره 71/94/260 مورخ 13/7/1394 جهت اطلاع و بهرهبرداری لازم ارسال گردیده;نظر به اینکه برا ساس اطلاعات واصله ابهاماتی در خصوص نحوه پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان و احراز اصالت معامله مطرح و برخی از واحدهای مالیاتی و مراجع دادرسی تعیینشده در قانون مالیات بر ارزش افزوده نسبت به پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان به صرف داشتن گواهینامه ثبت نام و عدم وجود نام فروشندگان در فهرست « مودیان ثبت نام شده فاقد اعتبار مالیاتی » در زمان انجام معامله، بدون احراز اصالت معامله اقدام مینمایند فلذا به منظور رفع ابهامات مطروحه و اتخاذ رویه یکسان در رسیدگی به اعتبار مالیاتی مودیان و نحو ه احراز اصالت معامله مقرر میدارد:
با استناد به ماده (21) و صدر ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده مبنی بر« مالیاتهایی که مودیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیتهای اقتصادی خود به استناد صورتحسابهای صادره موضوع این قانون پرداخت نمودهاند حسب مورد از مالیاتهای وصولشده توسط آنها مسترد میگردد»، پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان مستلزم مشمولیت آنان در نظام مالیات بر ارزش افزوده، ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده،داشتن گواهینامه ثبت نام و احراز اصالت معامله از طریق کنترل صورتحساب، اسناد پرداخت بهای کالاها و خدمات و مالیات و عوارض ارزش افزوده، اخذ تأییدیه، شناسایی فروشنده، کنترل اسناد حمل، رسید انبار و... حسب مورد ( با در نظر گرفتن روش کار مودی که تابع تشریفات و طی مراحل خاص خود میباشد ) خواهد بود و صرف داشتن گواهینامه ثبت نام و عدم درج نام مودی( فروشنده) در فهرست «مودیان ثبتنامشده فاقد اعتبار مالیاتی» در زمان انجام معامله،شرط کافی برای احراز اصالت معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نخواهد بود.
محمد مسیحی - معاون مالیات بر ارزش افزوده
پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان در صورت نقض اطلاعات صورتحساب موضوع دستورالعمل صدور صورتحساب فروش کالاها و ارائه خدمات به شماره 1726 مورخ 23/6/1387 شماره: 110/96/200 تاریخ: 29/07/1396
حسب اطلاع واصله برخی ادارات کل امور مالیاتی صرفا با استناد به تذکر مندرج در ذیل ردیف (3) بند (الف) دستورالعمل صدور صورتحساب فروش کالا و ارائه خدمات که طی بخشنامه شماره 1726 مورخ 23/6/1387 جهت اجراء به ادارات کل امور مالیاتی ابلاغ گردیده، از پذیرش مالیات و عوارض ارزش افزوده بعنوان اعتبارمالیاتی خریدار خودداری مینمایند. فلذا بمنظور رعایت حقوق متقابل دولت و مودیان در صورتیکه با انجام رسیدگیهای لازم تحقق و واقعی بودن معامله از فروشنده مندرج در صورتحساب احراز گردد، صرف نقص اطلاعات صورتحساب از جمله عدم درج کد پستی و سایر موارد مشابه موجبی برای عدم پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان در نظام مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود.
سید کامل تقوی نژاد - رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور
دستورالعمل رفع ابهام از نحوه حسابرسی و پذیرش اعتبار مالیاتی (مالیات و عوارض خرید مالیات بر ارزش افزوده) شماره: 230/25327/د تاریخ: 12/06/1399
با عنایت به ابلاغیه دبیرخانه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید موضوع نامه شماره 60/107541 مورخ 1399/04/29 مبنی بر اینکه «سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به درج تاریخ ورود و خروج مودیان در فهرست مودیان فاقد اعتبار ارزش افزوده در سایت و سامانه ذیربط اقدام نماید»، و با توجه به اینکه مطابق مفاد قانون مالیات بر ارزش افزوده، سازمان امور مالیاتی کشور الزامی به اعلام و درج اسامی مودیان فاقد اعتبار در سامانههای خود ندارد و صرفا از نظر آگاهی بخشی و هدایتگری عمومی اقدام به درج اسامی این قبیل مودیان در سامانههای ذیربط مینماید; لذا به منظور رفع ابهامات درخصوص نحوه رسیدگی به اعتبار مالیاتی (مالیات و عوارض خرید)، ضمن تأکید بر بخشنامه شماره 360/95/43 مورخ 1395/07/12 معاونت وقت مالیات بر ارزش افزوده، مقرر میدارد:
صرف عدم درج نام مودی (فروشنده) در فهرست مودیان ثبت نام شده فاقد اعتبار مالیاتی در زمان انجام معامله، شرط کافی برای احراز اصالت معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نمیباشد و از آنجائیکه مصوبات ستاد مذکور صرفا در قالب قوانین و مقررات موضوعه قابلیت اجرا دارد، درج تاریخ ورود و خروج این قبیل مودیان در فهرست مزبور موثر در احراز اصالت معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نخواهد بود.
در صورتیکه با رعایت الزامات قانونی و بخشنامههای صادره، اصالت و تحقق معامله با ذینفع مندرج در صورتحساب خرید احراز نگردد، ادارات امور مالیاتی باید عدم احراز اصالت و تحقق معامله را در گزارش رسیدگی خود به عنوان دلیل عدم پذیرش اعتبار مالیاتی قید و مستند نموده و از عدم پذیرش اعتبار مالیاتی صرفا به دلیل درج نام مودی (فروشنده) در فهرست مودیان فاقد اعتبار اجتناب نمایند.
محمد مسیحی - معاون درآمدهای مالیاتی