نحوه شکایت از کارمند مالیاتی
برگرفته از کتاب گنجینه مالیات (1)
مؤلف: رضا ناجی مدیر ناجی تکس
سوال:از کارمند مالیات بابت مالیات زیادی که گذاشته شکایت دارم، به کجا شکایت کنم؟
پاسخ :
صرفِ مطالبه مالیات زیاد تخلف محسوب نمی‌شود بلکه چنانچه مالیات، به شکلی غیرقانونی از شما مطالبه شود، تخلف محسوب می‌شود؛ بنابراین چنانچه مدعی هستید مالیات غیرقانونی از شما مطالبه گردیده و برای ادعای خود دلایل و شواهد و مدارکی دارید می‌توانید به دادستان انتظامی مالیاتی (دادیار مالیاتی) مراجعه نموده و از ایشان تقاضای رسیدگی به تخلف مامور مالیاتی ذیربط را داشته باشید.
واحد دادستانی انتظامی وظیفه رسیدگی و تحقیقات لازم در خصوص شکایت شما از تخلفات مأموران مالیاتی را بر عهده دارد. به طور کلی، تخلفات صورت گرفته در حوزه امور مالیاتی تحت بررسی و رسیدگی دادستانی انتظامی مالیاتی قرار می‌گیرد؛ بنابراین در این مرحله، شکایت شما از مأموران مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد و تحقیق و بررسی‌های لازم توسط دادستانی انتظامی مالیاتی صورت می‌پذیرد.
دادستان انتظامی مالیاتی در صورتی که شکایت شما را وارد بداند، ادعانامه تنظیم و به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری تسلیم می‌نماید.
تصمیم گیری نهایی در رابطه با تخلف صورت گرفته بر عهده این مرجع خواهد بود. در صورتی که مامور مالیاتی بخواهد به رای هیات رسیدگی به تخلفات اداری اعتراض کند می‌تواند به هیات تجدیدنظر و یا دیوان عدالت اداری شکایت نماید.
در صورتی که تخلف مأموران مالیاتی توسط دادستان انتظامی مالیاتی مورد تأیید قرار نگیرد، قرار منع تعقیب صادر گردیده و پرونده تخلف مأمور مالیاتی بایگانی می‌گردد.
اما تخلفات ماموران مالیاتی شامل چه مواردی می‌شود:
1. از روی تعمد یا مسامحه بدون توجه به اسناد و مدارک مودی و بدون تحقیقات کافی درآمد مودی را کمتر یا بیشتر از میزان واقعی تشخیص بدهد. (در صورتی که بعد از تشخیص مالیات باشد و این مالیات قابل اعتراض نباشد.)
2. مالیات مودیان بر اثر مسامحه و غفلت مأموران مالیاتی مشمول مرور زمان یا غیر قابل وصول گردد.
3. مأمور مالیاتی که امر مالیاتی مختوم را مجددا مورد اقدام قرار دهد.
4. در مواردی که با دادن گزارش خلاف واقع در امر مالیاتی تعمدا وسایل تعقیب مودیانی را که بی‌تقصیرند فراهم سازند. (به موجب حکم دادگاه‌های دادگستری به حبس از شش ماه تا دو سال)
5. اگر مامور مالیاتی بعد از صدور برگ تشخیص در هر مرحله‌ای که باشد، بابت فعالیت دیگر مودی اعم از این که از همان نوع باشد یا نوع دیگر بدون به دست آوردن مدرک مثبت یا در خارج از مهلت مرور زمان مالیاتی موضوع مواد (156) و (157) این قانون مطالبه مالیات نماید به موجب حکم دادگاه‌های دادگستری به حب س از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
قانون مالیات‌های مستقیم
ماده 264
وظایف دادستان انتظامی مالیاتی به شرح زیر است:
الف - رسیدگی و کشف تخلفات و تقصیرات مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی و همچنین سایر مأموران که طبق این قانون در امر وصول مالیات دخالت دارند و نیز کسانی که با حفظ سمت وظایف مأموران مزبور را انجام می‌دهند و تعقیب آنها.
ب - تحقیق در جهات اخلاقی و اعمال و رفتار افراد مذکور.
پ - اعلام نظر نسبت به ترفیع مقام مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی.
ت - اقامه دعوی علیه مودیان و مأموران مالیاتی که در این قانون پیش‌بینی شده است.
ماده ۲۶۵ - جهات ذیل موجب شروع رسیدگی و تحقیق خواهد بود:
الف - شکایت ذینفع راجع به عدم رعایت مقررات این قانون.
ب - گزارش رسیده از مراجع رسمی.
پ - مواردی که از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور و یا هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع شود.
ت - مشهودات و اطلاعات دادستانی انتظامی مالیاتی.
تبصره- دادستان انتظامی مالیاتی موارد مذکور در این ماده را مورد رسیدگی قرار می‌دهد و حسب مورد پرونده را بایگانی یا قرار منع تعقیب صادر و یا ادعانامه تنظیم و به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری تسلیم می‌نماید و در موارد صدور منع تعقیب نیز مراتب باید به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری اعلام‌شود. هیأت مذکور در صورتی که قرار منع تعقیب صادره را منطبق با موضوع تشخیص ندهد رأسا نسبت به رسیدگی اقدام خواهد نمود.
ماده 266 - هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری، مرجع رسیدگی به تخلفات کلیه مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی می‌باشند. حداقل یکی از اعضای هیأت باید دارای بیش از ده سال سابقه در امور مالیاتی باشد.
ماده 270- مجازات تخلف مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیأت حل اختلاف در موارد زیر عبارت است از:
1- هر گاه بعد از تشخیص مالیات و غیر قابل اعتراض بودن آن معلوم شود که مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور عضو هیأت حل اختلاف مالیاتی از روی تعمد یا مسامحه بدون توجه به اسناد و مدارک مودی و بدون تحقیقات کافی درآمد مودی را کمتر یا بیشتر از میزان واقعی تشخیص داده‌اند، علاوه بر جبران خسارت وارده به میزانی که شورای عالی مالیاتی تعیین می‌نماید متخلف به مجازات اداری حداقل سه ماه و حداکثر پنج سال انفصال از خدمات دولتی محکوم خواهد شد.
2-در مواردی که مالیات مودیان بر اثر مسامحه و غفلت مأموران مالیاتی مشمول مرور زمان یا غیر قابل وصول گردد جز در مورد اظهارنامه‌هایی که در اجرای ماده (158) این قانون رسیدگی به آن الزامی نیست مقصر به موجب رأی هیأت رسیدگی به تخلفات اداری از خدمات مالیاتی برکنار و حسب مورد به مجازات متناسب مقرر در قانون رسیدگی به تخلفات اداری محکوم خواهد شد.
ضمنا نسبت به زیان وارده به دولت به میزانی که شورای عالی مالیاتی تشخیص می‌دهد متخلف مسئولیت مدنی داشته و وسیله دادستان انتظامی مالیاتی در دادگاه‌های حقوقی دادگستری به این عنوان دعوای جبران ضرر و زیان اقامه خواهد شد و در صورت وجود سوء نیت متهم وسیله دادستانی انتظامی مالیاتی مورد تعقیب جزایی قرار خواهد گرفت.
مأموران مالیاتی که امر مالیاتی مختوم را مجددا مورد اقدام قرار دهند به موجب حکم هیأت رسیدگی به تخلفات اداری به انفصال از خدمات دولت از یک الی چهار سال محکوم می‌شوند و در مواردی که با دادن گزارش خلاف واقع در امر مالیاتی تعمدا وسایل تعقیب مودیانی را که بی‌تقصیرند فراهم سازند به موجب حکم دادگاه‌های دادگستری به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم می‌شوند. دادگاه‌ها خارج از نوبت به این جرایم رسیدگی خواهند نمود.
این حکم شامل مأموران مالیاتی نیز خواهد بود که در موارد مذکور در مواد (156) و (227) و (239) این قانون به طور کلی بعد از صدور برگ تشخیص در‌هر مرحله‌ای که باشد، بابت فعالیت دیگر مودی اعم از این که از همان نوع باشد یا نوع دیگر بدون به دست آوردن مدرک مثبت یا در خارج از مهلت مرور زمان مالیاتی موضوع مواد (156) و (157) این قانون مطالبه مالیات نمایند.
تبصره- تشریفات رسیدگی به تخلفات و مجازات آنها جز در مواردی که مقررات خاصی برای آن در این قانون پیش‌بینی شده است مطابق قانون رسیدگی به تخلفات اداری خواهد بود.
