ماده 244) مالیات های مستقیم

مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف ‌های مالیاتی جز در مواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیش ‌بینی ‌شده‌، هیأت حل اختلافات مالیاتی است‌. هر هیأت حل اختلاف مالیاتی ‌از سه نفر به‌شرح زیر تشکیل می ‌شود:

1‌ ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور

2 ـ یک نفر از میان قضات بازنشسته یا حقوق دانان مطلع در امور مالیاتی با شرط وثاقت و امانت به درخواست سازمان امور مالیاتی و انتخاب رئیس کل دادگستری هر استان

3‌ ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، اتاق تعاون ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران، جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران، مجامع حرفه ‌ای، اتاق اصناف ایران، شورای اسلامی شهر، کانون وکلا، مرکز وکلا،‌ کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده که برای مدت سه ‌سال منصوب می‌ شوند. مودی همزمان با اعتراض به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات یکی از مراجع این بند را به‌عنوان نماینده خود جهت شرکت در جلسات هیأت حل اختلاف مالیاتی معرفی می ‌نماید. در صورتی که برگ ‌تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم ‌اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مودی انتخاب خود را اعلام ننماید، با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی، از بین نمایندگان مزبور با رعایت تبصره (5) این ماده ‌یک نفر انتخاب می ‌شود.

تبصره 1 ـ جلسات هیأتهای حل اختلاف مالیاتی با حضور هر سه عضو رسمیت می ‌یابد و رأی هیأت با اکثریت آراء قطعی و لازم ‌الاجراء است، ولی نظر اقلیت باید در متن رأی قید گردد.

تبصره 2 ـ هیأتهای حل اختلاف مالیاتی دارای استقلال کامل بوده و صرفا اداره امور دبیرخانه ‌ای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی و تشکیل جلسات هیأتها به عهده سازمان امور مالیاتی می ‌باشد. انشای رأی با رعایت اصل عدالت و بی‌ طرفی کلیه اعضا و متکی به اسناد و مدارک مثبته و دلایل و شواهد متقن در همان جلسه و یا حداکثر ظرف سه روز کاری پس از برگزاری جلسه، توسط نماینده بند (2) این ماده‌به عمل آمده و به امضای تمامی اعضا می ‌رسد. مودی یا نماینده قانونی وی مجاز به حضور کامل در جلسه و ارائه دفاعیات به صورت کتبی یا شفاهی است. اظهارات شفاهی باید در صورتجلسه قید و به امضای وی برسد. سازمان امور مالیاتی به ‌منظور اعمال نظارت موثر بر عملکرد هیأتهای حل اختلاف مالیاتی، مکلف است نسبت به مستندسازی فرآیند برگزاری جلسات هیأت به نحو مقتضی اقدام کند.

تبصره 3 ـ تعیین حق‌ الزحمه اعضای موضوع بندهای (2) و (3) این ماده ‌متناسب با تعداد و مدت جلسات و نیز مراحل، منابع مالیاتی و پرونده‌ های مورد رسیدگی از محل اعتباری ‌که به همین منظور در بودجه سالانه سازمان امور مالیاتی کشور پیش ‌بینی می‌ شود، مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان مذکور تهیه و ابلاغ می ‌گردد. حق ‌الزحمه اعضا به‌ صورت متمرکز از طرف سازمان امور مالیاتی کشور به حساب اعضا پرداخت می ‌شود.

تبصره 4 ـ سازمان امور مالیاتی مکلف است نمایندگان معرفی‌ شده در اجرای بندهای (2) و (3) این ماده‌ را به‌عنوان اعضای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی بپذیرد و با رعایت تبصره (5) این ماده‌ از آنها جهت شرکت در هیأتهای مزبور دعوت نماید.

تبصره 5ـ اسامی کلیه افراد معرفی‌ شده توسط رئیس کل دادگستری هر استان، مدیر کل مالیاتی استان و مراجع مذکور در بند (3) این ماده ‌به تفکیک شهرستان ‌ها در سامانه ‌ای که به صورت متمرکز و حداکثر ظرف سه‌ ماه پس از لازم ‌الاجراء شدن این قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می‌ شود، درج می ‌گردد. انتخاب افراد موضوع بندهای (1)، (2) و (3) برای هر پرونده در مواردی که در شهرستان مورد نظر بیشتر از یک نفر وجود داشته باشد، به صورت تصادفی توسط سامانه مزبور انجام می ‌شود. این سامانه مستقیما زیر نظر رئیس کل سازمان امور مالیاتی، مدیریت می ‌گردد.

تبصره 6ـ سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه هیأت به نحو مقتضی زمینه دسترسی اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی را برابر مقررات مربوط به مندرجات پرونده مورد اعتراض فراهم نماید.

تبصره 7 ـ هر یک از افراد مذکور در بندهای (2) و (3) این ماده ‌در صورتی که بیشتر از سه جلسه متوالی یا چهار جلسه متناوب در یک سال از حضور در جلسات هیأت خودداری نمایند، حکم آنان لغو می ‌شود و رئیس کل دادگستری هر استان و مرجع مربوط، حسب مورد، موظف است ظرف ده ‌روز کاری فرد جایگزین را معرفی نماید.

تبصره 8‌ ـ به منظور اجرای عدالت و اصل استقلال و بی‌ طرفی و رعایت حقوق شهروندی و نظارت موثر، سازمان امور مالیاتی مکلف است ساختار اداره هیأتهای حل اختلاف مالیاتی را به‌ صورت مستقل، تحت عنوان مرکز دادرسی مالیاتی در ساختار خود ذیل رئیس کل سازمان ایجاد نماید. واحدهای دادرسی مالیاتی در هر استان مستقل از اداره کل مالیاتی استان تشکیل می ‌شود.

تبصره 9 ـ پس از استقرار سامانه مودیان، ثبت اعتراض توسط مودی، انتخاب یکی از مراجع موضوع بند (3) این ماده، ارائه هرگونه لایحه به هیأتهای حل اختلاف، مشاهده اسناد، مدارک و اطلاعات مورد نیاز، ابلاغ تاریخ تشکیل جلسات هیأت، اطلاع از نتایج دادرسی و هرگونه اطلاع دیگر در خصوص پرونده دادرسی مالیاتی از طریق سامانه مذکور انجام می ‌شود.

تبصره 10 ـ سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است زمینه دسترسی کامل مودی و یا نماینده قانونی وی به مفاد پرونده مورد اعتراض را حداقل یک هفته قبل از تشکیل هیأت فراهم نماید.

تبصره 11 ‌ـ عضویت همزمان در فهرست نمایندگان بندهای (2) و (3) موضوع این ماده ‌ممنوع است.[1]

[1] . به موجب ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 02/03/1400، متن فوق جایگزین ماده 244 قانون مالیات های مستقیم شد.

متن قبلی ماده 244:

«ماده 244- مرجع رسیدگی به کلیة اختلاف های مالیاتی جز درمواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیش‌بینی شده‌ ، هیأت حل اختلافات مالیاتی است‌. هر هیأت حل اختلاف مالیاتی ‌از سه نفر به شرح زیر تشکیل خواهد شد:

1 ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور.

2 ـ یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته با شرط وثاقت و امانت (به موجب بند ج قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم مصوب 05/09/1399، عبارت « با شرط وثاقت و امانت » بعد از « یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته »الحاق شد).در صورتی که‌ قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستانها ‌یا مراکز استانها وجود نداشته باشد بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رئیس قوه قضائیه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیأت‌ معرفی خواهد نمود.

3 ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی ایران یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های ‌صنفی یا شورای اسلامی شهر به انتخاب مودی در صورتی که برگ ‌تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم ‌اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مودی انتخاب خود را اعلام ننماید سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.

تبصره 1 ـ جلسات هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رأی هیأت‌های مزبور با اکثریت آرا قطعی ولازم الاجرا است‌، ولی نظر اقلیت باید در متن رأی قید گردد.

تبصره 2 ـ اداره امور هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی و مسئولیت تشکیل جلسات هیأتها به عهده سازمان امور مالیاتی‌کشور می‌باشد و حق الزحمه اعضا هیأت‌های حل اختلاف براساس آیین نامه‌ای که بنا به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به ‌تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید از محل اعتباری‌که به همین منظور در بودجه سازمان مذکور پیش بینی می‌شود قابل‌ پرداخت خواهد بود.»

بخشنامه شماره: 230/96/74     تاريخ:1396/05/28      موضوع: ابلاغ صورتجلسه شورای عالی مالیاتی در خصوص ابهامات مطرح­شده درباره بند 3 ماده 244 قانون مالیات­های مستقیم

دانلود پیوست :دانلود 

بخشنامه

بخشنامه شماره: 52748/81921/4/30     تاريخ:1375/11/10       موضوع:درج زمان اعتراض به رای هیئت حل اختلاف در متن آراء صادره

نظر به اینکه تعدادی از مودیان محترم مالیاتی پس از طرح و رسیدگی پرونده های آنان در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366، در مراجعه به مراجع بعدی به لحاظ ابهامات موجود با مشکلاتی مواجهه می شوند و این اشکال بعضا سبب تضییع حق برخی اشخاص که آگاهی کامل نسبت به مقررات قانون ندارند می گردد لذا مقتضی است پیرو دستورالعمل شماره 25616/7635/4/30- 14/6/1369 به هیاتهای حل اختلاف مالیاتی مذکور مستقر در آن اداره یادآوری نمایند از این پس در انشاء رای موارد زیر را ملحوظ نظر قرار دهند:

1- در مواردیکه وصول مالیات قبل از طرح پرونده در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی یا بدون اخذ رای قانونی این هیات به موقع اجرا گذارده شده است و به علت عدم قطعیت مالیات هیاتهای موضوع ماده 216 مزبور با استناد به مقررات تبصره یکم این ماده وارد ماهیت رسیدگی شده و به عنوان جایگزین هیات بدوی رای صادر می نمایند لازم است در خاتمه متن رای این عبارت را قید نمایند که” رای صادره در صورت اعتراض ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ، برابر ماده 247 قانون مالیاتهای مستقیم قابل تجدید نظر می باشد”.

2- در مواردیکه وصل مالیات با وجود قابل طرح بودن پرونده در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر، بدون اخذ رای قانونی این هیات به موقع اجراء گذارده شده باشد، در این حالت نیز اگر هیاتهای موضوع ماده 216 با استناد به مقررات تبصره یک یاد شده به عنوان هیات تجدید نظر به موارد اختلاف رسیدگی می نمایند، لازم است در پایان رای خود قید نمایند که ” مودی و ممیز کل مالیاتی مربوط حسب مورد می توانند ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ این رای به شورای عالی مالیاتی برابر ماده 251 قانون مالیاتهای مستقیم شکایت کنند”.

مسئول حسن اجرای این دستورالعمل مدیران کل واحدهای ذیربط خواهند بود.

داریوش ایرانبدی

معاون درآمدهای مالیاتی

آیین نامه شماره: 230/1981/7868    تاريخ:1383/05/11      موضوع:حق انتخاب نماینده در صورت عدم اعلام مودی به اداره کل مربوط محول می گردد

بخشنامه شماره:211/1381/5424     تاريخ:1383/04/08      موضوع:حق انتخاب یکی از مراجع بند 3توسط مودی

دانلود پیوست :دانلود 

بخشنامه شماره:200/7170/د     تاريخ:1401/02/11      موضوع:دستورالعمل نحوه پرداخت حق الزحمه اعضای هیأت های حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره (3) ماده (244) قانون مالیات ­های مستقیم اصلاحی به موجب ماده (50) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400

دستورالعمل نحوه پرداخت حق الزحمه اعضای هیأت­های حل اختلاف مالیاتی

موضوع تبصره (3) ماده (244) قانون مالیات­های مستقیم اصلاحی به موجب ماده (50) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02

حق­ الزحمه هر یک از اعضای موضوع بندهای (2) و (3) ماده (244)  قانون مالیات­ های مستقیم بابت شرکت در جلسات هیأت ­های حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره (3) ماده موصوف، متناسب با تعداد و مدت جلسات و نیز مراحل، منابع مالیاتی و پرونده ­های مورد رسیدگی از محل اعتباری که به همین منظور در بودجه سالانه این سازمان پیش بینی می شود، به شرح ذیل محاسبه، تأمین و پرداخت خواهد شد:

الف) تعداد و مدت جلسات هیأت

هیأت ­های حل اختلاف مالیاتی در دو نوبت چهار ساعته صبح و عصر تشکیل می­ شوند و تعداد جلساتی که در هر نوبت برای هر پرونده­ مالیاتی قابل رسیدگی توسط هیأت ­های حل اختلاف مالیاتی تشکیل و منجر به صدور رأی  می ­شود، به ازای هر سال عملکرد به شرح ذیل می ­باشد;

1- چهار (4)  جلسه  60  دقیقه ­ای برای منبع مالیات بر درآمد مودیان بزرگ مالیاتی.

2- هشت (8)  جلسه 30  دقیقه ­ای  برای سایر منابع مودیان بزرگ مالیاتی (مالیات حقوق، جریمه ماده 169 و . . . ).

3-  هشت (8)  جلسه 30  دقیقه­ ای برای تمامی منابع مالیاتی سایر اشخاص حقوقی.

4-هشت (8)  جلسه 30  دقیقه ­ای برای منبع مالیات برارث.

5-دوازده (12)  جلسه 20 دقیقه ­ای برای تمامی منابع مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل.

رسیدگی به شکایت منبع مالیات بر ارزش افزوده به ازای هر سال و فارغ از تعداد دوره ­های مورد شکایت، یک جلسه محسوب می ­شود.    

ب) ضرایب تعدیلی متناسب با مراحل هیأت­ های حل اختلاف مالیاتی

-1ضریب هر رأی صادره در مرحله هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی دو (2) تعیین می ­شود.

-2 ضریب هر رأی صادره در مرحله هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر یک و نیم (1/5) تعیین می­ شود.

-3 ضریب هر رأی صادره در مرحله هیأت حل اختلاف مالیاتی همعرض یک و نیم (1/5) تعیین می ­شود.

-4ضریب هر رأی صادره در هیات­های حل اختلاف مالیاتی یک مرحله ­ای دو (2) تعیین می­ شود.

ج) ضرایب تعدیلی آرای صادره توسط هیأت­ های حل اختلاف مالیاتی متناسب با منابع مالیاتی

-1 برای منبع مالیات بر درآمد مودیان بزرگ مالیاتی (حقیقی و حقوقی) ضریب دو (2).

-2در سایر منابع مربوط به پرونده­ های مودیان بزرگ مالیاتی ضریب یک (1).

-3منبع مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ضریب یک (1).

-4منبع مالیات بر ارث ضریب یک (1). 

-5منبع مالیات بر ارزش افزوده تمامی مودیان مالیاتی برای چهار دوره ضریب یک (1)، (ضریب هردوره 0/25).

-6منابع مشاغل، مستغلات، حقوق، جرایم ماده (169) قانون مالیات­ های مستقیم و سایر منابع ضریب نیم (0/5).

د) مبلغ حق­الزحمه

برای تمامی پرونده­ های قابل طرح در هیأت­ های حل اختلاف مالیاتی که منجر به صدور رأی می­شوند، مبلغ پایه مبنای محاسبه حق­الزحمه معادل چهارصد و پنجاه هزار( 450,000 ) ریال است که پس از اعمال ضرایب تعدیلی مرتبط با  مراحل دادرسی مالیاتی و منبع مالیاتی و متناسب با تعداد جلسات رسیدگی برگزار شده در هر ماه، برای هر یک از اعضای موضوع بندهای (2) و (3) ماده (244) قانون مالیات­ های مستقیم توسط سامانه مدیریت هیأت ­های حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره (5) ماده مذکور محاسبه و پس از تأیید رییس مرکز دادرسی مالیاتی از محل بودجه پیش ­بینی شده به صورت متمرکز توسط سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت خواهد شد. جدول خلاصه محاسبات حق ­الزحمه قابل پرداخت بدین شرح می­باشد:

تبصره (1)- حق­ الزحمه پرونده­هایی که منجر به صدور هرگونه قرار می ­شوند، معادل بیست و پنج درصد (25 %) رأی در همان منبع و نوع مودی و مرحله هیأت حل اختلاف مالیاتی محاسبه خواهد شد.

تبصره (2)- حق­الزحمه پرونده­ هایی که در اجرای قرار مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می ­گیرند، معادل پنجاه درصد (50 %) رأی در همان منبع و نوع مودی و مرحله هیأت حل اختلاف مالیاتی محاسبه خواهد شد.

این دستور العمل از ابتدای اردیبهشت ماه سال یک­ هزار و چهارصد و یک (1401/02/01) لازم­ الاجرا می باشد.

داود منظور

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور