ماده 70) قانون مالیات های مستقیم

هرگونه مال و یا وجوهی که از طرف وزارتخانه‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و یا شهرداریها بابت عین یا حقوق راجع به املاک و اراضی برای ‌ایجاد و یا توسعه مناطق نظامی یا مرافق عامه از قبیل توسعه یا احداث جاده، راه‌آهن، خیابان، معابر، لوله‌کشی آب و نفت و گاز، حفر نهر و نظایر آنها به‌ مالک یا صاحب حق تعلق می­گیرد یا به حساب وی به ودیعه گذاشته می‌شود از مالیات نقل و انتقال موضوع این فصل معاف خواهد بود.

املاکی که طبق قوانین مربوطه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده یا می‌رسد در صورت انتقال به وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی[1] کشور نسبت به کل ‌مالیات نقل و انتقال قطعی متعلق و در سایر موارد که مالکیت در دست اشخاص باقی می‌ماند نسبت به پنجاه درصد (50%) مالیات مربوط به درآمد موضوع فصل مالیات ‌بر درآمد املاک از معافیت مالیاتی برخوردار خواهد شد و همچنین هرگونه وجه یا مالی که از طرف اشخاص مذکور بابت تملک املاک یا حقوق واقع در محدوده طرح­های نوسازی، بهسازی و بازسازی‌ محلات قدیمی و بافت­ های فرسوده شهرها به مالکین یا صاحبان حق تعلق می‌گیرد از پرداخت مالیات نقل و انتقال معاف است.[2]

1 . به موجب ماده واحده قانون تشکیل وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی مصوب 1398/04/24، سازمان میراث فرهنگی به وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تبدیل شد.

2. تفسیر قانونی ماده 70 قانون مالیات ‌های مستقیم مصوب سال 1366 : موضوع استفسار «آیا هر گونه مال و یا وجوه مذکور در ماده 70 قانون مالیات ‌های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 عام بوده و سرقفلی دریافتی به وسیله مالک حاصل از این نوع نقل و انتقال را نیز شامل می‌گردد؟» نظر مجلس ماده واحده – عبارت هرگونه مال و یا وجوه مذکور در ماده‌ی 70 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 عام بوده و حق واگذاری محل دریافتی به‌وسیله مالک حاصل از این نوع نقل و انتقالات نیز مشمول معافیت می‌گردد. تفسیر قانونی فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه علنی روز 1370/08/29 مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1370/09/06 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رای شورا شماره:30/4/3054     تاريخ:1372/02/27      موضوع: *وجود الزام قانونی در انتقال ملک

نامه شماره 1891-5-03 – 19-7-71 دفتر فنی مالیاتی عنوان مقام معاونت درآمدهای مالیاتی مبنی بربروز اختلاف نظر در مورد تشخیص املاکی که تملک آنها توسط وزارتخانه ها وموسسات و شرکتهای دولتی با شهرداریها بحکم ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/66 و اصلاحیه های بعدی از مالیات نقل و انتقال موضوع فصل مالیات بر درآمد املاک معاف هستند حسب ارجاع مشارالیه و در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مذکور در هیئت عمومی شورایعالی مالیاتی مطرح است . هیات عمومی پس از بحث و تبادل نظر به شرح آتی مبادرت بصدور رای می نماید: با اینکه رای شماره 3341 /4 /30 – 28/3/68 هیئت عمومی شورایعالی مالیاتی نسبت به موضوع مطروحه صادر گردیده است ، بار دیگر هیئت از حیث ملاک تشخیص املاک مشمول معافیت مذکوردر ماده 70 یاد شده ، با ملحوظ داشتن اینکه از عبارات ” از قبیل ” و ” نظایر آنها ” مندرج در ماده مزبورافاده حصرنمی شود چنین اظهار نظر می نماید : هر گاه وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی یا شهرداریها , براساس قوانین و مقررات موضوعه قادر باشند ملک مورد نیاز خود را قطع نظر از رضایت یا عدم رضایت مالک تملک نمایند و در واقع اراده مالک به موجب قوانین و مقررات موضوعه از لحاظ انتقال یا عدم انتقال ملک یا حقوق آن به مراجع فوق سلب شده و موثر در مقام نباشد ، سلب اراده بدین نحو محمول بر این است که درما نحن فیه ملک وحقوق آن برای مرافق عامه تملک می شود انتقال ملک اعم از اینکه مالک جهت انجام تشریفات انتقال حاضر شده یا تشریفات مربوط بدون حضور مالک یا وکیل او صورت گیرد مشمول معافیت مالیاتی مذکور در ماده 70خواهد بود. بدیهی است انتقالات در سایر موارد که مالک یا صاحب حق بدون وجودالزام قانونی خاصی مبادرت به انتقال ملک یاحقوق مربوط به ملک می نماید ، مشمول معافیت مورد بحث نمی باشد. لذابه جهت ممانعت ازبروزاشتباه درتشخیص لازم است متعاملین برای دریافت گواهی موضوع ماده 187اسناد و مدارک مربوط به معامله و مقررات تملک را به حوزه مالیاتی ارائه نمایند تا براساس مقررات مزبور نسبت به تشخیص صحیح و عندالاقتضاء اعمال معافیت اقدام شود.

محمد تقی نژاد عمران- علی اکبر سمیعی – محمد رزاقی – محمود حمیدی – علی اصغر محمدی – محمد علی سعیدزاده

نظر اقلیت در خصوص موارد مطروحه نظر قسمت اخیر دفترفنی مورد تایید است .

محمد طاهر – مجید میرهادی – حسن محمدیان

آیین نامه شماره: 30/5/3048/49626    تاريخ:  1371/10/08    موضوع:*معافیت خرید ملک توسط شهرداری جهت ایجاد فضای سبز

نظرباینکه درخصوص شمول یاعدم شمول ماده 70 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 66 و اصلاحیه مصوب 7/2/71 آن و نحوه انطباق بند الف رای شماره 3341/4/30 مورخ 28/3/68 شورای عالی مالیاتی نسبت به اراضی و املاکی که جهت اجرای طرحهای مصوب بمنظور ایجاد پارک عمومی و فضای سبز توسط شهرداریها خریداری میشود ابهاماتی مطرح گردیده ، بنابراین لزوما” یادآوری مینماید که چنانچه وجوه پرداختی شهرداری جهت خرید اراضی واملاک بمنظور اجرای طرحهای مزبورانجام شود بنحوی که اجرای طرح در هرحال الزامی بوده و با فرض امتناع مالک از واگذاری ملک نیز شهرداری بتواند بموجب مقررات مواد 1و 8 و 9 لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی برای اجرای برنامه های عمومی و نظامی دولت مصوب 17/11/58 شورای انقلاب اسلامی اقدام به تملک نماید در اینصورت مورد ازمصادیق ماده 70 فوق الذکر محسوب و مشمول معافیت مقرر خواهد بود. درغیر اینصورت مقررات ماده 59 اصلاحی قانون مذکور نسبت به این گونه نقل و انتقالات جاری میباشد.


احمد حسینی
معاون درآمدهای مالیاتی

رای شورا شماره: 30/4/3341   تاريخ: 1368/03/28     موضوع:خرید ملک توسط دولت

گزارش شماره 224-5/30-26/2/68 دفتر فنی مالیاتی در مورد ماده 70 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند 66 در مقایسه با ماده 5 قانون وصول مالیات از اتومبیلهای غیرسواری واصلاح بعضی از مواد قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1345 و اصلاحیه های بعدی آن مصوب 2/10/63 مجلس شورای اسلامی که قبلا به موجب رأی مشورتی شماره 17/2307-24/2/65 شورایعالی مالیاتی کلیه خرید های املاک توسط وزارتخانه ها وموسسات و شرکتهای دولتی یا شهرداری ها جزء مصارف عمومی ومرافق عامه تلقی ومشمول معافیت دانسته شده است حسب ارجاع مقام محترم معاونت درآمدهای مالیاتی ودر اجرای بند3 ماده 255 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 66 در هیئت عمومی شورایعالی مالیاتی مطرح وپس از بحث وبررسی وتبادل نظر به شرح آتی مبادرت به صدور رای می نماید:
الف – نظر به مدلول ماده 66 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 مبنی بر شمول مالیات نسبت به املاکی که انتقال گیرنده آن دولت یا شهرداری ها یا موسسات وابسته به آنها هستند، از ماده 70 قانون مذکور افاده عمومیت به نحوی که ازماده 5 قانون وصول مالیات از اتــومــبیل هــای غــیر سـواری و… مصوب 3/10/63 استنباط ومنتهی به صدور رای مشورتی شماره 17/2307-24/2/65 شورایعالی مالیاتی گردیده نمی شود. و ایـنطـور نیـست کـه کلیه مالکـینی که امـلاک آنها توسط وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی و شهرداریها خریداری می شود مشمول معافیت ماده 70 باشند بلکه معافیت مزبور منحصرا شـامل مالکیـنی اسـت کـه امـلاک و اراضـی آنها ایجـاد و یا توسعه مناطق نظامی یا مرافق عامه مندرج در ماده یاد شده ونظایر آنها توسط مراجع مورد بحث خریداری ومورد استفاده طرح مورد نظر واقع می شوند واین ملاک با عنایت به کلمه ودیعه مندرج در قسمت اخیر ماده 70 از جهت اجرای طرح معمولا در وضعیتی هستند که در صورت خودداری مالک از انتقال خریدار (مراجع مذکور در ماده 70) برابر قوانین مربوط راسا نسبت به تملک ملک یا تودیع بهای آن به حساب مالک اقدام خواهند نمود.
بنابراین خرید املاک توسط مراجع یاد شده در ماده 70 بجز مواردمذکور این ماده طبق مقررات مشمول مالیات خواهند بود.
ب- در مواردیکه که به مستاجرین اینگونه املاک بابت تخلیه وجوهی تحت عنوان حق واگذاری ومحل پرداخت می شود وجوه مزبور برابر مقررات مشمول مالیات می باشند اما چنانچه ملک مورد انتقال دارای مغازه یا محل کسب خالی بوده ومالک حسب اعلام مراجع ذیربط مذکور درماده 70 مجزا از ارزش عرصه واعیان موقعیت تجاری دریافت نماید، این دریافتی به شرح موضوع ماده 62 قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات خواهد بود در غیر اینصورت اعمال مقررات موضوع ماده 62 مذکور نسبت به اینگونه انتقالات جایز نمی باشد.


محمد تقی نژاد عمران-محمد تقی قزلباش -محمود حمیدی-محمد طاهر -علی اصغر محمدی -مجید میر هادی-علی اکبر نوربخش

با بند الف وصدور قسمت بند ب رای موافق وعقیده دارد انتقالات مشمول معافیت موضوع ماده 70 از مالیات موضوع ماده 62 نیز مغاف خواهد بود.

علی اکبر سمیعی-محمد رزاقی

رای شورا شماره:30/4/1096     تاريخ: 1368/02/10     موضوع:*معافیت وجوه مالیاتی مربوط به مرافق عامه