معافیت مالیاتی مشاغل خسارت دیده
برگرفته از کتاب گنجینه مالیات (1)
مؤلف: رضا ناجی مدیر ناجی تکس
سوال:سال گذشته قسمتی از انبار کالاهای من سوخت، اداره مالیات میتواند مرا معاف کند؟
پاسخ :اگر انبار شما سوخته باشد و یا بر اثر حوادث دیگر (مثل زلزله، سیل، بروز آفات و خشک سالی و طوفان و اتفاقات غیر مترقبه دیگر) به شما خساراتی وارد گردد و خسارت وارده از طریق شرکت بیمه (یا وزارتخانهها یا مؤسسات دولتی یا شهرداریها یاسازمانهای بیمه و یا مؤسسات عامالمنفعه) جبران نگردد، وزارت اقتصاد میتواند:
1. اگر خسارت وارده کمتر از 50 درصد باشد، تا میزان خسارت وارده را از سود آن سال و سالهای بعد شما کسر نماید.
2. اگر خسارت وارده بیشتر از 50 درصد باشد، به شرطی که مودی قادر به پرداخت بدهیهای مالیاتی خود نباشد، با تصویب هیأت وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتی مودی (مودیان) را بخشوده یا تقسیط طولانی نماید.
ماده ۱۶۵ قانون مالیاتهای مستقیم
در مواردی که بر اثر حوادث و سوانح از قبیل زلزله، سیل، آتشسوزی، بروز آفات و خشک سالی و طوفان و اتفاقات غیر مترقبه دیگر بهیک منطقه کشور یا به مؤدی یا مؤدیان خاصی خساراتی وارد گردد و خسارت وارده از طریق وزارتخانهها یا مؤسسات دولتی یا شهرداریها یاسازمانهای بیمه و یا مؤسسات عامالمنفعه جبران نگردد، وزارت امور اقتصادی و دارایی میتواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات مؤدیدر آن سال و سنوات بعد کسر و نسبت به آن دسته از مؤدیان که بیش از ۵۰% اموال آنان در اثر حوادثمذکور از بین رفته است و قادر به پرداخت بدهیهای مالیاتی خود نمیباشند با تصویب هیأت وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتی آنها را بخشوده یاتقسیط طولانی نماید.
آییننامه اجرایی این ماده توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
آیین نامه اجرایی ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم شماره: 46754/ت438ه- تاریخ: 05/05/1368
هیات وزیران درجلسه مورخ 30/03/1368 بنابه پیشنهادشماره 30/4/7927/23377 مورخ 16/08/1367 وزارت اموراقتصادی ودارائی،آئین نامه اجرائی ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 03/12/1366 رابه شرح زیرتصویب نمودند.
" آئین نامه اجرائی ماده 165 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 03/12/1366 موضوع کسر خسارات وارده از درآمدمشمول مالیات بر اثر حوادث و سوانح "
ماده 1- درمورد مودیانی که طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه 1366 دفاترنگهداری مینمایند ودرآمد مشمول مالیات آنان ازطریق رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک تشخیص داده میشود میزان خسارت وارده طبق شرایط مقرردرفصل هزینههای قابل قبول واستهلاکات قانون یادشده تعیین واز درآمد مشمول مالیات آن سال وسالهای بعدقابل کسرخواهد بود.
تبصره1- درمواردی که زیان سالهای قبل طبق مقررات مربوط قابل استهلاک است خسارت مذکوردراین ماده پس از کسر زیان مزبور قابل کسرازدرآمد مشمول مالیات خواهدبود.
تبصره2- مرجع رسیدگی به اختلافات حاصله درمورد خسارت وارده موضوع این ماده کمیسیونهای مقرر در موارد 3 و 4 این آئین نامه حسب موردمی باشند.
ماده 2- در مواردی که درآمد مشمول مالیات طبق مقررات مربوط از طریق علی الراس تشخیص داده میشودخسارت وارده طبق مقررات مواد 3و4و5 این آئیننامه تعیین و از درآمد مشمول مالیات آن سال وسالهای بعدقابل کسر خواهد بود.
ماده 3- درمواردی که خسارت به یک منطقه ازکشور وارد گردد:
الف - چنانچه منطقه خسارت دیده واقع در محدوده یک بخش باشدمیزان خسارت وارده توسط کمیسیونی مرکب از بخشدار یکنفر نماینده اداره کل امور اقتصادی ودارائی استان و یکنفر معتمد محل به انتخاب ومعرفی شورای بخش ودر غیاب شورای مزبوربه انتخاب ومعرفی دادستان استان تعیین واعلام خواهدشد.
ب- چنانچه منطقه خسارت دیده واقع درمحدوده یک شهر باشد میزان خسارت وارده توسط کمیسیونی مرکب ازیک نفرنماینده وزارت اموراقتصادی و دارائی، یک نفرنماینده نماینده فرماندار محل و یکنفر نماینده دادستان استان تعیین و اعلام خواهدشد.
ماده4 - در مواردی که خسارت به مودی یامودیان خاصی واردگردد میزان خسارت توسط کمیسیونی مرکب ازیک نفر نماینده وزارت امور اقتصادی و دارائی، یک نفر نماینده بیمه به انتخاب و معرفی بیمه مرکزی ایران درتهران و در شهرستانها در صورت عدم وجودشعبه یا نمایندگی بیمه مرکزی نماینده شرکت بیمه ایران و یک نفر قاضی دادگستری در تهران به انتخاب و معرفی وزارت دادگستری ودر شهرستانها به انتخاب و معرفی رئیس دادگستری محل تعیین واعلام خواهدشد.
ماده 5 - مودی مکلف است ظرف شش ماه[1] (ابطال شد.) از تاریخ وقوع حادثه و سانحه درخواست خود را همراه با مدارکی که دراختیار دارد به حوزه مالیاتی محل وقوع حادثه تسلیم نماید،حوزه مالیاتی مکلف است ظرف یک ماه درخواست مودی ومدارک ارائه شده را به کمیسیونهای مذکور در مادتین 3 و 4 مذکور حسب مورد ارسال دارد و کمیسیونهای یاد شده حداکثر ظرف شش ماه با بررسی اسناد و مدارک ارائه شده و اطلاعات مکتسبه میزان خسارت وارده را تعیین و اعلام نمایند.
تبصره 1- دعوت از مودی جهت حضور درکمیسیونهای فوق الزامی است و عدم حضوروی در جلسه مانع رسیدگی و اعلام نظر کمیسیون نخواهد بود.
تبصره 2 - نظر کمیسونهای مزبوربه اکثریت مناط اعتبار است.
ماده 6- در مواردی که خسارت وارده به یک منطقه از کشور باشد در صورتی که فرمانداری محل اقدام به اعلام اشخاص خسارت دیده به اداره امور اقتصادی دارائی بنماید کمیسیونهای مقرر در ماده 3 این آئین نامه طبق مقررات ماده 5 و تبصرههای ذیل آن براساس اعلام فرمانداری رسیدگی و نسبت به تعیین میزان خسارت وارده اقدام خواهندنمود.
ماده 7 - در صورتی که خسارت وارده مربوط به فعالیت شغلی مودی موضوع منابع فصلهای دوم وچهارم وپنجم ازباب سوم قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه 1366 باشد حسب مورد از درآمد مشمول مالیات منابع مربوط در آن سال و سالهای بعدقابل کسر است و در صورت ترک شغل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات سایر منابع درآمد باب مذکور قابل کسر است.
میرحسین موسوی - نخست وزیر
[1] - بر اساس دادنامه شماره 140109970905811998 مورخ 1401/09/22 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بازه زمانی «شش ماه» تعیین شده در صدر ماده 5 آیین نامه اجرایی ابطال میگردد.