نحوه برخورد اداره مالیاتی با درخواست بخشودگی مالیاتی
برگرفته از کتاب گنجینه مالیات (1)
مؤلف: رضا ناجی مدیر ناجی تکس
سوال:اداره مالیاتی نسبت به بخشودگی مالیاتی من چگونه برخورد میکند؟
پاسخ :
بخشودگی مالیاتی از اختیارات سازمان مالیاتی است و میتواند در موارد و شرایطی که مقتضی بداند از این امکان قانونی استفاده کند. باتوجه به اینکه موافقت رئیس کل سازمان در مورد بخشودگیهای مالیاتی ضروری است و در عمل ارتباط مستقیم با ایشان برای تمام مودیان میسر نیست، اختیارات ایشان در این خصوص در مرحله اولیه به مدیران کل و پس از آن به اشخاصی که مدیرکل مربوطه صلاح بدانند (معمولاً معاونان و حسابرسان کل مالیاتی) تفویض خواهد شد.
در عمل هرچندوقت یکبار، سازمان مالیاتی بخشنامه یا دستورالعملی از این بابت صادر میکند تا هم واحدهای مالیاتی و هم مودیان مالیاتی براساس آن اقدام نمایند. برخی موارد مهم در خصوص بخشودگی جرائم مالیاتی به شرح ذیل است:
1. حتماً درخواست بخشودگی مالیاتی از طرف مودی انجام میشود. (سازمان بدون درخواست بخشودگی از سوی مودی، امکان بخشودگی مالیاتی را ندارد.)
2. برخی از جرائم مالیاتی مانند جریمه کتمان درآمد و یا عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر، غیرقابل بخشودگی هستند و سازمان مالیاتی امکان بخشودگی آنها را ندارد.
3. مودیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ارائه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام نمودهاند در موارد مذکور در ماده (239) این قانون، هرگاه برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت مالیات متعلقه یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام کنند از هشتاد درصد (80%) جرایم مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم معاف خواهند بود. همچنین، در صورتیکه این گونه مودیان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات نسبت به پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام نمایند از چهل درصد (40%) جرایم متعلقه مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم معاف خواهند بود. (این درصدها مطابق قوانین و الزاماً برای مودی درنظر گرفته میشود و عدم اعطای آن در اختیار سازمان مالیاتی نیست.)
4. چنانچه فاصله تاریخ وصول اعتراض مودی نسبت به برگ تشخیص مالیات تا تاریخ قطعیشدن مالیات از یک سال تجاوز نماید، جریمه دو و نیم درصد (%2.5) ماده 190 بابت تاخیر در پرداخت مالیات، نسبت به مدت زمان بیش از یک سال مذکور تا تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات قابل مطالبه از مودی نخواهدبود. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است ترتیباتی اتخاذ نماید که رسیدگی و قطعیت یافتن مالیات مودیان حداکثر تا یک سال پس از تاریخ تسلیم اعتراض آنان صورت پذیرد.
قانون مالیاتهای مستقیم
ماده 191- تمام یا قسمتی از جرایم مقرر در این قانون بنا به درخواست مودی با توجه به دلایل ابرازی مبنی بر خارج از اختیار بودن عدم انجام تکالیف مقرر و با در نظرگرفتن سوابق مالیاتی و خوشحسابی مودی به تشخیص و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور قابل بخشوده شدن میباشد.
تفویض اختیار تقسیط بدهی و بخشودگی جرائم قابل بخشش موضوع قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال 1401 شماره: 200/1401/10 تاریخ: 10/02/1401
در اجرای دستور وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی موضوع نامه شماره 25/11403 مورخ 1401/01/24 در خصوص تفویض اختیار بخشودگی جرائم و تقسیط بدهی و بنابر اختیار حاصل از مواد 167 و 191 قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحیه 1394/04/31، ضمن تأکید بر اهمیت وصول نقدی و به موقع مالیات و عوارض موضوع قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده و به منظور تکریم مودیان محترم مالیاتی و تسهیل و تسریع در فرآیند قطعیت و وصول بدهی مودیان، شرایط و نحوه بخشودگی جرائم قابل بخشش و تقسیط بدهی با رعایت مقررات مواد مذکور و سایر مقررات مربوط به شرح زیر به مدیران کل امور مالیاتی تفویض میشود:
الف- بخشودگی جرائم قابل بخشش
1) تفویض اختیار بخشودگی جرائم تا تاریخ 31/06/1401 به شرح جدول زیر و با رعایت سایر بندهای این بخشنامه (به استثنای بند 2) میباشد.
عملکرد سال /دروه | |||||
1398 و به بعد | 1397 | 1396 | 1395 | 1394 و قبل آن | |
حداکثر درصد بخشودگی جرائم | 100 | 95 | 85 | 80 | 75 |
درصدهای مذکور در این بند در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی (اعم از اصل و جرائم غیر قابل بخشش و آن بخش از جرائمی که با بخشودگی آن موافقت نشده است) حداکثر تا
یک ماه پس از ابلاغ برگ قطعی میباشد و پس از آن به ازای هر ماه دو واحد درصد از درصدهای مذکور کسر میشود تا حداکثر به چهل (40) درصد برسد. در مورد جریمه تاخیر پرداخت بدهی ابرازی که قبل از ابلاغ برگ قطعی محاسبه و مطالبه میشود، ملاک تاریخ سررسید پرداخت بدهی ابرازی مربوط میباشد.
2) تفویض اختیار بخشودگی جرائم قابل بخشش از تاریخ 01/07/1401، در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی (اعم از اصل و جرائم غیر قابل بخشش و آن بخش از جرائمی که با بخشودگی آن موافقت نشده است) با رعایت سایر بندهای این بخشنامه (به استثنای بند 1) حداکثر به میزان صد (100) درصد میباشد. درصد مذکور، در مورد مودیانی که از تسلیم اظهارنامه مالیاتی خودداری نموده اند و همچنین نسبت به جریمه تاخیر پرداخت بدهی ابرازی، از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سررسید پرداخت مالیات سال / دوره مربوط و در سایر موارد از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص /مطالبه، به ازای هر ماه دو واحد درصد کسر میگردد تا حداکثر به سی (30) درصد برسد.
3) بخشوگی جرائم موضوع ماده 169 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحیه 1380/11/27 برای سالهای 1394 و قبل از آن در صورتی که مشمول مالیات نبوده و یا نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت کلیه بدهیهای قطعی شده سال مربوط اقدام نموده باشد، تا صد در صد به مدیران کل امور مالیاتی تفویض میگردد.
4) تفویض اختیار بخشودگی جرائم موضوع ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی مصوب 1394/04/31 برای سالهای 1395 و بعد از آن، متناسب با درصد مبلغی فهرست معاملات تسلیمی (میانگین معاملات خرید و فروش) تا زمان تصمیم گیری نسبت به درخواست بخشودگی جرائم مذکور و مشروط به پرداخت یا ترتیب پرداخت کلیه بدهیهای قطعی شده سال مربوط میباشد.
در صورتی که به دلایلی ارسال فهرست معاملات مزبور امکان پذیر نباشد و یا میزان بخشودگی جرائم متناسب با فهرست ارسالی کمتر از چهل درصد باشد، بخشودگی جرائم حداکثر تا میزان چهل درصد به مدیران کل تفویض میشود.
5) مفاد این بخشنامه مانع از اعمال بخشودگی جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی و جریمه تأخیر موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387/02/17، نسبت به مهلتهای اعلامی به موجب بخشنامههای صادره سازمان نخواهد بود.
6) بخشودگی جرائم موضوع این بخشنامه شامل مودیانی که در اجرای تبصره (2) ماده 274 قانون مالیاتهای مستقیم از طرف سازمان اعلام جرم و اقامه دعوی نزد مراجع قضایی صورت گرفته است نسبت به سال مربوط، جاری نمیباشد.بدیهی است در صورت صدور حکم برائت از سوی مراجع قضایی مفاد این بند جاری نخواهد بود.
7) در صورتی که فارغ از سال تعلق جریمه، دریافت خسارت تأخیر موضوع ماده (242) قانون مالیاتهای مستقیم و تبصره (6) ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387/02/17 و ماده (8) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 برای مودیان احراز شدهاست، مبالغ خسارت مذکور از جرائم قابل بخشش مربوط به دورهها/سالهای مالیاتی مورد درخواست، حسب مورد کسر و سپس نسبت به بخشودگی جرائم اقدام گردد.
8)مودیانی که در اجرای دستورالعمل قبلی با پرداخت بدهی تا پایان سال 1400، مشمول برخورداری از تمام یا قسمتی از جرائم مطابق دستورالعمل مذکور شده اند لیکن نسبت به اعمال بخشودگی اقدام نشده است، برای جرائم مذکور مشمول همان دستورالعمل میباشند.
9)در راستای قانون استفاده از حداکثر توان تخصصی، تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آن در امر صادرات و اصلاح ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم و قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی، بخشودگی آن بخش از جرائم دیر پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده پیمانکاران که به واسطه عدم دریافت از کارفرمایان ایجاد شده است تا میزان صد در صد (100%) به مدیران کل تفویض میگردد.
10) بخشودگی جرائم مالیات و عوارض هر سال / دوره برای اشخاص حقیقی تا سقف پانصد میلیون (500,000,000) ریال و برای اشخاص حقوقی تا سقف هفتصد میلیون (700,000,000) ریال بدون رعایت درصدهای موضوع بندهای (1) و (2) این بخشنامه به مدیران کل تفویض میگردد.
11) بخشودگی جرائم موضوع مواد 197 و 199 قانون مالیاتهای مستقیم در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهیهای قطعی شده (فارغ از سال /دوره /منبع) تا صد در صد (100%) به مدیران کل امور مالیاتی تفویض میگردد.
19) با صدور این بخشنامه، بخشنامه شماره 200/1401/1 مورخ 1401/01/7 کان لم یکن تلقی میگردد.
داود منظور- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور